Józef Wilk - artysta , Impresje suchodolskie

Józef Wilk

Józef Wilk - autoportret

Józef Wilk artysta rzeźbiarz, medalier, malarz, pedagog. Suchodolanin z urodzenia, Przemyślanin z wyboru. Patriota . Człowiek wielkiego talentu i niespotykanej skromności.

Józef Wilk urodził się 19 grudnia 1881 r. w Suchodole ,jako syn drobnego rolnika Franciszka Wilka i Kunegundy z Kubitów. Szkołę ludową ukończył w Krośnie. Pomimo ciężkich warunków materialnych, w jakich żyła jego rodzina, dzięki pomocy mecenasa, młody Wilk zostaje zapisany do Szkoły Zawodowej w Zakopanem. Tam wykazał ponadprzeciętne zdolności, co zauważono przyznając mu stypendium. Po ukończeniu szkoły otrzymał z Ministerstwa Wyznań i Oświaty w Wiedniu przyjęcie do Kunstgewerbeschule des K. K. Öster Museums für Kunst und Industrie. Studiuje tam rzeźbę pod kierunkiem Hermana Klosza w latach 1905 - 1909. Daje się poznać jako zdolny i pojętny rzeźbiarz o dobrze opanowanym rzemiośle. W roku 1907, jeszcze jako student, zostaje zaangażowany do prac konserwatorskich m.in. przy restauracji i dekoracji rzeźbiarskiej zamku Schalleburg w miejscowości Loosdorf w Dolnej Austrii. Tam, jak dowodzą jego biografowie, miał możność przebywania w towarzystwie sędziwego już wówczas Franza Josepha. Po ukończeniu szkoły wiedeńskiej otrzymuje następne stypendium do dalszych studiów za granicą. Wyjeżdża do Paryża, gdzie wstępuje do Academié Julian, uczęszczając jednocześnie na wykłady w Academié des Beaux Arts. Specjalizuje się w rzeźbie, ale kształci się także w malarstwie. Studia w Paryżu kończy w 1911 r. i wraca do Wiednia. Dostaje polecenie z Ministerstwa Finansów stworzenia pomnika cesarza, przeznaczonego dla Sarajewa. Pomnik w marmurze lazaryjskim ukończył tuż przed wybuchem wojny, w 1914 r. Wcześniej, w roku 1913 zostaje powołany przez Radę Szkolną Krajową na asystenturę do Wyższej Szkoły Zawodowej w Krakowie. Z chwilą wybuchu wojny zgłosił się do armii, ale władze austriackie postanowiły wykorzystać jego nieprzeciętny talent. Po oswobodzeniu Przemyśla z rąk Rosjan, dostaje tam przydział i rzeźbi monumentalnej, ponadnaturalnej wielkości posąg rycerza w zbroi, jako wyraz hołdu dla obrońców Twierdzy. Następnie wykonuje szereg zamówień wojskowych dla powstającego w tym czasie cmentarza zasańskiego. W roku 1917 J. Wilk odznaczony został za swą twórczość artystyczną przez rząd austriacki Złotym Krzyżem Zasługi. Radość z odzyskania niepodległości Polski w r. 1918 manifestuje J. Wilk wykonaniem wedle swojego konceptu medalu Zmartwychwstanie Polski. Medal ten został w Krakowie wybity w złocie, srebrze i brązie. Pocztówkowe podobizny awersu i rewersu medalu były w tym czasie edytowane celem zebrania funduszów na rzecz polskiego ludu, wyniszczonego wojną. Wspomnieć należy, że już w 1915 roku wykonał plakietkę-medal: Oswobodzenie Polski,Polska wolna itp. W okresie pierwszej wojny światowej wykonał przypuszczalnie znaczną ilość plakiet bądź medalionów portretowych utrzymanych najczęściej w stylu wiedeńskiej secesji. Dla Legionów Polskich oraz innych organizacji polskich, jak i władz austriackich projektował liczne odznaki pamiątkowe i plakietki.Z chwilą upadku Austrii Wilk poddaje się egzaminowi z rysunków i obejmuje nauczyciela w Gimnazjum w Grodnie, gdzie w 1919/20 uczyło kilku przemyskich profesorów szkół średnich. Po roku wraca do Przemyśla i otrzymuję pracę nauczyciela rysunków w III Gimnazjum na Zasaniu (późniejszym Morawskiego). Ze względu na małą ilość godzin z rysunków dodatkowo uczy także w Gimnazjum Słowackiego. Między oba gimnazja dzielił swój czas zawodowy przez cały okres dwudziestolecia. Czas ten to dla artysty najlepszy okres twórczy. Niezależnie od pracy pedagogicznej czynnie uczestniczy w życiu artystycznym nie tylko miasta, ale i sporo tworzy dla licznych ośrodków w całym kraju. Dla Poznania projektuje Pomnik Wolności oraz pomnik Serca Jezusowego. Dla Warszawy modeluje monument ku czci Józefa Kraszewskiego. W roku 1928 otrzymał wyróżnienie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie za eksponowaną tamże rzeźbę p.t. Mężczyzna z przeszłością. Przyjęty też został w poczet członków tego Towarzystwa. Spod pędzla J. Wilka wyszła dość znaczna ilość obrazów, do których pozowali mu przyjaciele i znajomi. Ze szczególnym zamiłowaniem malował górskie pejzaże Pienin, dokąd rokrocznie wyjeżdżał. Drugą wojnę światową i całą okupację niemiecką artysta przeżył w Przemyślu. Zachęcany ponętnymi propozycjami i perspektywami w dziedzinie artystycznej, jest równocześnie uporczywie nagabywany przez Gestapo do zmiany narodowości. Tym zakusom jednakowoż się nie poddaje i Volkslisty nie podpisuje. Prawdopodobnie z tego powodu jego żona zostaje wywieziona do Niemiec, gdzie przebywała m.in. w Buchenwaldzie i Dreźnie. Cudem ocalała i wróciła po zakończeniu działań wojennych. Pomimo beznadziejnych warunków finansowych i nie najmłodszego już wieku, profesor Wilk czynnie włącza się w życie artystyczne po 1945 r. Projektuje dla Towarzystwa Papierniczego w Łodzi karty polskie i wykonuje na zamówienie mieszkańców Przeworska pomnik o tematyce religijnej z akcentami wojennymi, który został odlany w cemencie, ale nie zmontowany. Na nowo podejmuje też pracę w szkolnictwie jako nauczyciel rysunków. W październiku 1948 roku uchwałą weryfikacyjną zostaje przyjęty w charakterze członka rzeczywistego do Związku Polskich Artystów Plastyków Oddział w Rzeszowie. Kiedy w Przemyślu powstaje Ognisko Kultury i Sztuki Plastycznej pod dyrekcją Mariana Strońskiego, profesor Wilk jest jego współpracownikiem i wykładowcą w zakresie rzeźby. Niemal do końca pozostaje czynny. Po przebyciu ciężkiej operacji i trzytygodniowej rekonwalescencji w szpitalu zmarł dnia 4 marca 1957 r. Pochowany został na Cmentarzu Głównym w Przemyślu.

Tyle biografowie. Ze swej strony dodam że Józef Wilk był znany moim dziadkom ze względu na bliskie pokrewieństwo ze strony mojej babci. W latach 20 stych i 30 stych odwiedzał Suchodół , czego dowodem jest ten obraz olejny na płótnie Pana Józefa Wilka który namalował portret mojego dziadka w mundurze wojskowym z 1925 roku .

Dziadek Antoni